Çocuklarda daha sık görülmekle birlikte tüm yaş gruplarında görülebilen enfeksiyon hastalıklarındandır. İshal, bulantı, kusma gibi hayat kalitesini ciddi anlamda düşüren günlük işleyişi bozan semptomlarla seyreden bu hastalıklar ayrıca bulaşıcı özelliktedir. Bu nedenle hem hasta hem de toplum sağlığı açısından önemli hastalıklar arasındadır.
Mide ve bağırsak enfeksiyonları, gastroenterit olarak adlandırılmaktadır. Bu enfeksiyona virüs, bakteri veya parazitler neden olmaktadır. Günümüzde virüs ve bakteriye bağlı gastroenteritler parazitlere oranla daha sık görülmektedir.
Bağırsak Enfeksiyonlarının Çeşitleri
Gastroenterite neden olan birçok mikroorganizma bulunmaktadır. Neden olan mikroorganizmaya göre tedavi seçenekleri değişmektedir bu nedenle bağırsak enfeksiyonunun çeşidinin tespit edilmesi gereklidir. Bununla birlikte enfeksiyon kaynaklı olup olmadığının belirlenmesi tedavide önemli rol oynar.
Bağırsak enfeksiyonları 3 farklı grupta incelenir;
Bakteriyel Gastroenterit: E.coli, Salmonella ve Campylobacter’e bağlı bağırsak enfeksiyonları ve besin zehirlenmeleri
Viral Gastroenterit: Rotavirus, Adenovirus ve Nörovirus
Paraziter Gastroenterit: Amebiyazis, Tenya ve bağırsak solucanları
Bağırsak Enfeksiyonları Nasıl Bulaşır?
Mikroorganizmayı içeren dışkı ile bulaşmış olan yiyeceklerin veya suyun içilmesi veya temizlenmemiş ellerin ağza götürülmesi ile bulaşmaktadır. İçme kullanma sularının güvenli olmadığı bölgelerde ishalli hastalık oranlarında ciddi yükseklik saptanmaktadır. Bu nedenle kirli sularla yiyeceklerin yıkanması da başka bir bulaş yoludur.
Bağırsak Enfeksiyonlarının Belirtileri;
Olmazsa olmaz belirtisi İSHAL dir
Bulantı ve kusma
Karın ağrısı
Ateş
Halsizlik – Yorgunluk
Baş ağrısı
Sıvı kaybına (dehidratasyon) bağlı ağız ve cilt kuruluğu
Etkene göre ishalin dış görünüşü değişmektedir. Bazı mikroorganizmalara göre kanlı, mukuslu (sümüksü) görünüm varken bazı mikroorganizmalara göre su gibi gaita görülmektedir.
Eğer bir kişinin gaitasında kan, mukus varsa ve ateşi çıkıyorsa mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
İshal miktarına göre sıvı kaybı kişiden kişiye değişmektedir. Ancak bebeklerde sıvı kaybı çok daha hızlı gelişmektedir.
Bağırsak Enfeksiyonlarının Tanısı
Gaita mikroskopik inceleme
Gaita antijen testleri
Gaita kültürü
Yukarıdakileri ilk yapılan testler olup etkeni çok büyük oranda öngörmektedir. Eğer mikrobik düşündüğümüz ancak sonuca ulaşamadığımız hastalar olursa ileri tetkikler istenebilmektedir.
Bağırsak Enfeksiyonlarının Tedavisi
Çoğu akut gastroenterit olguları kendiliğinden düzelir. Tedavi genellikle şikayetlere yönelik uygulanmaktadır. Ancak ishal kesici ilaçlar kullanılmamalıdır.
Enfeksiyöz ishallerde hekimin önerisi doğrultusunda antimikrobiyal tedavi verilmektedir. Hastanın durumuna göre yatarak veya ayaktan tedavi önerilmektedir. Hastalar ishal düzelene kadar ishal diyeti yapmalıdır. İshal diyeti olarak yağsız yiyecekler yemeli, elma-muz gibi meyveler tüketmeli, bol su içmelidir. Yağlı gıda ve hazır meyve suları tüketmemelidir.
Bağırsak Enfeksiyonlarından Korunma
El yıkama en önemli korunma yoludur.
Ellerinizi;
Yemek yemeden önce ve sonra,
Yemek hazırlamadan önce ve sonra
Tuvaletten önce ve sonra,
Bebeğinizin varsa -- beslemeden önce, altını temizledikten önce ve sonra,
bol ve temiz su kullanarak sabunla en az 2 dk yıkayınız.