Nedir Bu HPV ?
(Human Papilloma Virüs) Nedir?
İnsan Papilloma Virüsü (HPV), cilt ve mukozaları tutarak enfeksiyona neden olan bir DNA virüsüdür. Dünyada en sık görülen cinsel yolla bulaşan hastalıklardan birisidir.
HPV en sık cinsel yol ile bulaşmaktadır. Bunun dışında yakın temasla da bulaşı mevcuttur. Bulaş yolları ile ilişkilendirildiğinde en sık genital ve anal bölge, sonrasında ise ağız ve boğazı etkilediği görülmektedir.
Cinsel olarak aktif bireylerin (kadın ve erkek) >%80’inin hayatlarında en az 1 defa Human Papilloma Virüs’e yani HPV virüsüne maruz kaldıkları düşünülmektedir. Bireylerde çok sık bulunan bu virüs çoğu kişide hastalığa neden olmamaktadır.
Genel olarak bir çok HPV enfeksiyonu 12 ay içerisinde kendiliğinden gerilemektedir. 12 aydan uzun süren enfeksiyonlar ise kanser öncü lezyonlara veya kansere yol açmaktadır.
HPV Nasıl Bulaşır?
Vajinal, anal veya oral cinsel ilişki,
Cinsel bölgelerin teması,
Cinsel bölge ile temas etmiş eşyaların ortak kullanımı ile bulaşı görülmektedir.
Güncel bilgiler ışığında 200’den fazla HPV tipi bulunmuştur. Bu tipler karsinojenik etkilerine göre sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırmaya göre yüksek riskli (high risk) ve düşük riskli (low risk) olarak HPV tipleri ayrıştırılmıştır.
Karsinojenik etkisi yüksek HPV tipleri yüksek riskli sınıfta yer alırken karsinojenik etkisi düşük HPV tipleri düşük riskli sınıfta yer almaktadır.
· En sık görülen high risk HPV tipleri; HPV 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58 iken
· En sık görülen low risk HPV tipleri; HPV 6 ve 11’dir.
Türkiyede en sık görülen HPV tipleri HPV 16 ve 18 ‘dir. HPV 16 ve 18 serviks ve penis kanserine en sık neden olan HPV tipleridir. Oransal olarak bakıldığında serviks kanseri olgularının %50 si HPV 16, %20 si ise HPV 18 ile ilişkili olduğu saptanmıştır.
HPV Hangi Hastalıklara Neden Olmaktadır?
Gırtlak kanseri ve ses tellerinde siğiller
Ağızda siğiller
Orofarenks kanseri
Anüs kanseri
Erkekte penis kanseri
Kadında rahim ağzı (serviks) kanseri
Kadında rahim ağzı kanseri (serviks) öncüsü hastalıklar (CIN1, CIN2, CIN3)
Dış genital bölgede (vulva) siğiller
Dış genital bölge kanseri (vulva kanseri)
Vajina kanseri
HPV Virüsünün Tedavisi Var Mı?
HPV’ye karşı günümüzde kür tedavisi bulunmamaktadır. Kişilerde HPV enfeksiyonu 1-2 yıl içerisinde %90 ın üzerinde gerilediği gözlemlenmektedir. Ancak bu süre zarfında hastalar siğillerden rahatsız olmaktadırlar. Siğillere kriyoterapi veya cerrahi eksizyon işlemleri uygulanabilir.
HPV Aşısı Nedir?
Rekombinant DNA teknolojisi ile yapılan virüs benzeri parçacıklar içeren aşıdır.
HPV Aşısının Önemi Nedir, Neden Yapılmalı?
Serviks kanseri; kadınlarda en sık görülen 4. kanserdir. Neredeyse tüm rahim ağzı kanserleri HPV enfeksiyonu ile ilişkili olduğu saptandı. HPV’nin neden olduğu siğil, kanser öncülü genital lezyonlar ve rahim ağzı (serviks) kanserini önlemek amacıyla HPV aşıları yapımı planlanmış ve bu doğrultuda geliştirilmeye devam edilmektedir. Yapılan çalışmalarda HPV aşıları serviks (rahim ağzı) kanserini %70-80, genital siğilleri ise %90 oranında engellediği gösterilmiştir.
Tedavisinin olmaması, bireylerde yaygın görülmesi ve kansere neden olması nedeniyle öncelikli olarak korunmak önem taşımaktadır. Bu nedenle HPV aşısı günümüzde mutlaka yapılması gereken aşılar arasındadır.
HPV Aşıları Nelerdir? Kaç Çeşit HPV Aşısı Vardır?
HPV virüsü için aşı çeşitleri:
3 Çeşit HPV aşısı bulunmaktadır.
2 valanlı (Bivalan) aşı HPV 16 ve 18’e
4 valanlı (Kuadrivalan) aşı HPV 6, 11, 16 ve18’e
9 valanlı aşı HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 ve 58’e karşı koruyucudur.
Aşı şeması 3 dozdan oluşmaktadır.
Bivalanlı aşı ise 0. 1. ve 6. aylarda
Dört ve dokuz valanlı aşı 0. 2. ve 6. aylarda intamuskuler yoldan yapılmalıdır.
Bivalan aşı kadınlar için kuadrivalan ve dokuz valanlı aşı hem erkek hem kadınlar için önerilmektedir.
HPV Aşısı Ne Zaman Yapılır?
Cinsel aktivite başlamadan önce HPV aşı şemasının tamamlanması, aşının koruyuculuğu için önemlidir.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 9-13 yaş arasındaki kız çocuklarına yapılmasını önermektedir. Ancak HPV aşısı için bir üst yaş sınırı bulunmamaktadır. Aşıya alerjisi bulunmayan ve hamilelik şüphesi olmayan herkes bu aşıyı yaptırabilir.
Daha önce HPV aşısı yapılmamış ancak cinsel olarak aktif olan kadınlara da HPV aşısı önerilmektedir. Aşının etkinliği bireyin daha önce HPV ile enfekte olup olmamasına göre değişmektedir. Daha önce HPV ile enfekte olmayan cinsel aktif kadınlar aşıdan tam yarar görürlerken daha önceden HPV ile enfekte olan kadınlarda ise aşı etkinliği daha azdır.
HPV aşıları; farklı HPV tiplerine karşı bağışıklık sağladığı için smear testi anormal olan kişilere, genital siğili olan kişilere veya HPV DNA’sı pozitif olan kişilere de aşı önerilmektedir. Bununla birlikte her ne kadar aşı yapılmış olsa da kişilerin düzenli olarak tarama testlerinin (smear) yapılması gerekmektedir.
HPV Aşısı Ne Kadar Süre Korur?
Aşının koruyuculuk süresi hakkında araştırmalar devam etmektedir. Ancak; en az 5 yıl koruyucu olduğu bildirilmektedir.
HPV Aşısı Kimlere Yapılmaz?
Aşı içeriğine karşı allerjik olduğu bilinen kişilere aşı kesinlikle yapılmamalıdır.
Bivalanlı aşı anafilaktik lateks alerjisi olanlarda kullanılmamalıdır.
Gebelerde ve gebelik şüphesi olan kişilerde aşılama önerilmemektedir. Emziren annelere aşı yapılabilir.
Özel Durumu Olan Hastalarda HPV Aşı Uygulaması Nasıl Olmalıdır ?
İmmün sistemi baskılanmış hastalara (HIV, kanser vb.) aşı uygulanabilir.
Ancak; bu kişilerin immün sistemi baskılı olduğu için aşının etkinliği daha az olabileceği unutulmamalıdır.
