Kuduz, insan ve memeli hayvanların beyin dokusunda iltihaplanmaya neden olan zoonotik bir hastalıktır. Genelde köpeklerden bulaştığını bilinir fakat, hayvanlardan insanlara bulaşır şeklinde tariflemek daha doğrudur.
Kuduz nasıl bulaşır?
Kuduz taşıyan bir hayvanın;
Isırması veya tırmalaması,
Salyasının sıyrık veya çatlak deriye, göz, ağız ve buruna temas etmesi,
Etinin ve sütünün çiğ olarak tüketilmesi ile bulaştığı bilinmektedir.
Hangi hayvanlar kuduz taşır?
Köpek, kedi, keçi, koyun, at, eşek, inek gibi evcil hayvanlar ile kurt, tilki, çakal, domuz, ayı, sansar, kokarca, gelincik, kirpi, köstebek gibi yabani hayvanlar kuduz taşıyabilirler.
Türkiyede hayvan türlerine göre bakıldığında en sık köpek ısırığı, 2. sırada ise sığır ısırığına bağlı kuduz vakaları saptanmıştır.
Kuduz taşıma riski olan hayvanlarla temas ettiğimizde, hayvanları ne kadar süre gözetimde tutmalıyız?
Kedi ve köpeklerin 10 gün süre ile gözlemi önerilir. Kedi ve köpek dışındaki hayvanlarda ise gözlem süresinin belirlenememesi nedeniyle yapılmasına gerek yoktur.
Kuduz hastalığının belirtileri nelerdir?
Hayvanlarda Kuduz Belirtileri Şu Şekilde Sıralanabilir.
Hayvanın huyunda veya hareketlerinde değişimler, korkaklık, sinirlilik ve saldırganlık görülebilir.
Hayvanda genellikle şiddetli saldırma ve ısırma isteği bulunur.
Vücudunda felçler, yutkunma güçlüğü, salya akması, kasılmalar görülebilir.
Hayvanda bu tür belirtiler görüldüğünde yaklaşmamak ve temasta bulunmamak gerekir.
İnsanda kuduz belirtileri nelerdir?
Isırılan vücut bölgesinde duyu değişikliği,
Parezi veya paralizi (Felç),
Yutma zorluğu,
Sudan korkma,
Bilinç kaybı,
Kasılmalar,
Kaygı bozuklukları.
Kuduz hastalığının varlığı nasıl kesinleşir?
Kuduz hastalığının kesin tanısı laboratuvar teşhisiyle konulmaktadır. Kesinlikle şakaya veya ihmale gelecek bir hastalık değildir. Bu nedenle herhangi bir hayvan tarafından saldırıya uğradığınızda derhal sağlık kuruluşuna gitmeniz gerekir.
Kuduz hastalığının tedavisi var mı?
Kuduz hastalığının tedavisi yoktur. Ancak belirtilen kuduz bulaşma yollarından birine maruz kaldığınızda, kuduzu önlemek amacıyla derhal sağlık kuruluşuna müracaat etmelidir. Sağlık kuruluşunda planlanan kuduz profilaksisi (kuduz aşısı vb.) uygulamaları ile kuduz önlenebilir.
Geç kalınma durumunda kuduz hastalığının ölümle sonuçlanması olasıdır.
%100 korunulabilen bir hastalık olup, profilaksi yapılmadığında ise %100 ölümcüldür.
Köpek ısırdı ne yapmalıyım?
Kuduz, ölümle sonuçlanan bir hastalık olduğundan, kendinize bazı ilk yardımları yapmanız hayati önem taşır. Bu nedenle;
Yara veya ısırık bölgesi vakit kaybedilmeden bol su ve sabunla iyice yıkanmalı, yıkama işlemi bittikten sonra alkol veya tentürdiyot gibi iyotlu antiseptiklerle temizlenmelidir.
Göz, ağız veya burun kuduz riskli temasa maruz kaldıysa bol su ile yıkanmalıdır.
En kısa sürede sağlık kuruluşuna müracaat edilmeli, hekimin düzenleyeceği aşılama programı aksatılmadan uygulanmalıdır.
Isıran veya tırmalayan evcil hayvanlar kontrol altında tutulmalı, özellikle geceleri serbest bırakılmamalıdır.
Kedi ve köpeklere her yıl mutlaka kuduz aşısı yaptırılmalıdır.
Çevrede hasta, garip davranış sergileyen veya ölmüş hayvanların görülmesi halinde bunlara yaklaşılmamalı ve ilgili yerler (Belediyeler, Muhtarlıklar İl, İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri) haberdar edilmelidir.
Kuduz riski olan hayvanlarla sık temas eden kişilere temas öncesi aşılama, kuduz riskli teması olanlara da hekim değerlendirmesine göre temas sonrası kuduz aşılaması uygulanmalıdır.
Kuduz aşısı ne kadar süre korur?
Kuduz aşısı genellikle bir kişiyi kuduz virüsüne karşı uzun süre koruyabilr.. İlk aşının ardından birkaç doz takip aşısı almak gerekebilir, ancak bu, bağışıklık sistemini uzun vadeli olarak güçlendirir. Koruyucu etkisi yıllarca sürebilir, hatta ömür boyu devam edebilir. Ancak bu konuda kesin bir süre belirtmek zordur, çünkü her bireyin bağışıklık yanıtı farklı olabilir. Doktorlar genellikle belirli aralıklarla kuduz antikor seviyelerini kontrol etmeyi ve gerekirse revaktsinasyon (yeniden aşılanma) yapmayı önerirler. Bu nedenle, kuduz aşısının ne kadar süreyle koruyucu olduğunu değerlendirmek için düzenli tıbbi kontrol ve tavsiyelere uymak önemlidir.
Hangi hayvanlarda kuduz görülmez?
Ülkemizde ve dünyada bugünkü verilerle fare, sıçan, sincap, hamster, kobay, gerbil, tavşan, yabani tavşan ısırıklarında insana kuduz geçişi gösterilmemiştir.
Aşısı olan hayvanlardan kuduz bulaşır mı?
Yılda bir kuduz aşısı yapılan hayvanlardan kuduz bulaşma riski bulunmamaktadır. Fakat; böyle bir durumla karşılaşılması halinde, hayvanın takip edilmesi gerekir. Ve kısa süre içerisinde sağlık kuruluşuna müracaat edilmelidir.
